بلاگ
دوزینگ اسپرسو چیست؟ راهنمای دقیق باریستا برای دوز کردن صحیح قهوه
دوزینگ اسپرسو چیست؟
دوزینگ (Dosing) یعنی تعیین دقیق مقدار پودر قهوه‌ای که برای تهیه یک شات اسپرسو استفاده می‌شود. این مرحله یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرایند عصاره‌گیری اسپرسو است و تأثیر مستقیمی بر طعم، عطر و یکنواختی شات نهایی دارد. اگر باریستا بخواهد اسپرسویی حرفه‌ای و دقیق تهیه کند، باید دوزینگ را جدی بگیرد.
—
مراحل دوزینگ اسپرسو؛ گام‌به‌گام با باریستاهای حرفه‌ای
1. شروع با پورتافیلتر تمیز، داغ و خشک
پیش از ریختن قهوه در سبد، اطمینان حاصل کنید که پورتافیلتر (portafilter) تمیز، گرم و خشک است. اگر پورتافیلتر را به‌صورت شل در دستگاه قرار دهید، در زمان استفاده به دمای مناسب می‌رسد و آماده استفاده خواهد بود.
—
2. اهمیت وزن کردن قهوه
ثبات در مقدار قهوه‌ای که برای هر شات استفاده می‌کنید، کلید کیفیت اسپرسو است. همیشه از ترازو دیجیتال دقیق استفاده کنید تا دوزینگ شما دقیق باشد. مثلاً اگر همیشه 18 گرم قهوه برای اسپرسو استفاده می‌کنید، این عدد را حفظ کرده و در هر شات بررسی کنید.
—
3. استفاده از قاشق برای تنظیم مقدار قهوه
اگر لازم شد دوز قهوه را افزایش یا کاهش دهید، از یک قاشق برای افزودن یا برداشتن پودر قهوه استفاده کنید. به هیچ عنوان قهوه را با قاشق فشار ندهید؛ این کار باعث تغییر تراکم و توزیع نامنظم قهوه در سبد می‌شود که در نهایت باعث عصاره‌گیری نامتوازن خواهد شد.
—
4. انتخاب روش دوزینگ: مستقیم در پورتافیلتر یا ظرف جداگانه؟
4. انتخاب روش دوزینگ: مستقیم در پورتافیلتر یا ظرف جداگانه؟برخی باریستاها ترجیح می‌دهند قهوه را مستقیماً درون پورتافیلتر بریزند، برخی دیگر ابتدا در ظرفی جداگانه و سپس منتقل کنند. اگر ترازوی شما تحمل وزن پورتافیلتر را ندارد، روش دوم بهتر است.
—
5. استفاده از آسیاب‌های تایمر‌دار
بسیاری از آسیاب‌های قهوه دارای تایمر هستند که در مدت‌زمان مشخصی دوز مشخصی از قهوه را آسیاب می‌کنند. اما باید بدانید که تغییر در درجه آسیاب بر مقدار خروجی تأثیر می‌گذارد. بنابراین اگر درجه آسیاب را تغییر دادید، تایمر را هم دوباره تنظیم کنید.
مثلاً اگر آسیاب شما در 10 ثانیه، 20 گرم قهوه می‌دهد ولی شما فقط به 18 گرم نیاز دارید، زمان را کمی کاهش دهید تا به عدد دلخواه برسید.
—
6. بهترین راه‌کار: آسیاب‌های grind-to-weight
پیشرفته‌ترین راه برای دوزینگ دقیق، استفاده از آسیاب‌های “grind-to-weight” است. در این سیستم، پورتافیلتر به آسیاب قفل می‌شود و دستگاه با کمک حسگر وزن (لودسل) دقیقاً تا مقدار مورد نظر قهوه آسیاب می‌کند. پس از رسیدن به وزن مشخص، موتور به‌طور خودکار خاموش می‌شود.
> مزیت کلیدی: این سیستم سرعت، دقت و ثبات بسیار بالایی در دوزینگ فراهم می‌کند. کافی است عدد مورد نظر را وارد کنید، باقی کار را آسیاب انجام می‌دهد.
—
چرا دوزینگ صحیح برای باریستا اهمیت دارد؟
درک خطاهای دوزینگ و تنظیمات دقیق باعث پیشرفت مهارت باریستا می‌شود. دوزینگ فقط یک مرحله ساده نیست، بلکه پایه و اساس شات اسپرسویی حرفه‌ای است. یکنواختی طعم، کرما، و میزان عصاره‌گیری، همگی به مقدار دقیق قهوه وابسته هستند.
—
نکات کلیدی دوزینگ برای باریستاها
✅ پورتافیلتر باید تمیز، خشک و گرم باشد.
✅ وزن دوز قهوه را در هر شات یکسان نگه دارید (±۰.۲ گرم).
✅ از قاشق برای افزایش یا کاهش قهوه استفاده کنید (بدون فشار دادن).
✅ توزیع قهوه در سبد باید یکنواخت باشد.
✅ در صورت استفاده از تایمر، پس از تغییر درجه آسیاب، تایمر را نیز تنظیم کنید.
✅ آسیاب‌های grind-to-weight بهترین انتخاب برای باریستاهای حرفه‌ای هستند.
—
جمع‌بندی
دوزینگ اسپرسو یکی از مهم‌ترین بخش‌های مهارت باریستا است که به‌طور مستقیم بر طعم نهایی اسپرسو تأثیر می‌گذارد. با رعایت اصول دوزینگ، استفاده از ابزار دقیق و شناخت تجهیزات مانند آسیاب قهوه مناسب، می‌توانید به شات‌های یکنواخت، خوش‌طعم و حرفه‌ای برسید.
